*અફવાને પગલે લોકો બની શકે માસ હિસ્ટીરીયાનો શિકાર* *પહેલા ઓક્સિજનની ઉણપ અને હવે મયુંકરમાયકોસીસ પાછળ માસ હિસ્ટેરિયા પણ કારણ ભૂત*... 

ડો. યોગેશ જોગસણ & ડો.ધારા દોશી

*દવા અને ઈન્જેકશનની  અછત કે  તંગીની અફવાહો લોકોને વઘુ પેનિક બનાવી રહ્યા છે*.

ડો. ધારા દોશી...

લોકોમાં તીવ્ર માનસિકતા (મેનીયા) ની અફવાને કારણે લોકો સામૂહિક હિસ્ટેરિયાના શિકાર બની રહ્યા છે.  આમાં, એક અજાણ્યો ડર એકથી બીજા સુધી પહોંચીને અફવાઓને પ્રોત્સાહન આપે છે. મનોવિજ્ઞાનના મતે તીવ્ર માનસિકતાથી પીડાતા અને અફવાઓ મગજમાં ધરાવનાર વ્યક્તિના મગજમાં ડોપામાઇન હોર્મોનની માત્રા નોંધપાત્ર રીતે વધે છે, જે તેના વિચાર, વર્તન, વાણી વગેરેનું સંતુલન બગડે છે.  પીડિત સામાન્ય કરતાં વધુ પ્રવૃત્તિઓ કરવાનું શરૂ કરે છે.  તે જ રીતે તેની બોલવાની માત્રા પણ વધી જાય છે.  જો કોઈ કુટુંબના સભ્યની અફવાની તીવ્ર માનસિકતા હોય, તો પછી પરિવારના અન્ય સભ્યોમાં સમૂહ હિસ્ટેરિયા થવાની સંભાવના વધારે છે.  આ સમસ્યા આસપાસના વાતાવરણમાં પણ ફેલાય છે, પરંતુ આવા કિસ્સાઓમાં, પીડિત અને થોડા સમય માટે અન્ય સભ્યોનું સંતુલન બગડે છે,  જ્યારે સારવાર દ્વારા હોર્મોન્સ સામાન્ય થાય છે ત્યારે બધું સામાન્ય થઈ જાય છે.  સમૂહ હિસ્ટેરિયા તે સ્થળોએ થવાની સંભાવના છે જ્યાં તે પરિવાર અથવા સમાજમાં ભાવનાત્મક રૂપે એકબીજા સાથે જોડાયેલા હોય છે.  પીડિતને જોઇને, પરિવાર અથવા નજીકના અન્ય સભ્યો તેમની જાતને તેનામાં ઓતપ્રોત કરવાનો  પ્રયાસ કરે છે.  આ કિસ્સાઓમાં, જો પીડિત તુરંત સારવાર અથવા સલાહ લેતો નથી, તો તેની સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ શકે છે.  મોટાભાગના કેસોમાં, ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં લોકો સારવાર કરતા ભૂવાઓ પર વધારે વિશ્વાસ રાખતા હોય છે, જે દર્દીની હાલત ખરાબ કરે છે.  જ્યારે આવા લક્ષણો પરિવારના સભ્યોમાં જોવા મળે છે, ત્યારે તેમને પીડિતથી અલગ રાખવા જોઈએ.

*સતત ઓક્સિજનની ઉણપ અને મ્યુકરમાયકોસિસના સમાચારો અને વાતોની થાય છે નિષેધક અસર*

હાલમાં લોકોને કોરોના થતા જ અચાનક ઓક્સિજનની ઉણપ થતી જોવા મળે છે. જેનું જો વિશ્લેષણ કરીએ તો મનોદૈહિક વિકૃતિ જેમાં વ્યક્તિ જે પ્રકારના વિચારો કરે એ પ્રકારના લક્ષણો તેના શરીરમાં ઉતપન્ન થવાનું શરૂ થાય છે. હાલમાં જે સતત ઓક્સિજન ની ઉણપ જ થાય છે તેમાં પણ ક્યાંક આ બાબત જવાબદાર છે. કારણકે કોઈ એક ને જે બાબત થઈ એ જો મને પણ થશે તો? એ વિચાર અને ભયને કારણે આપણા ચેતાતંત્ર માં પરિવર્તન થતા ઓક્સિજન ની કમી થવાનું શરૂ થાય છે. વધુ પડતું પેનિક થવાથી પણ ઓક્સિજન ઘટવાનું શરૂ થાય છે. માટે જ્યારે પણ કોરોનાના લક્ષણો જણાય ત્યારે પેનિક થવાને બદલે વિચારી તેની સામે લડવાની દ્રષ્ટિ કેળવો.

ઓક્સિજન ની કમિની સાથે હવે મ્યુકરમાયકોસીસની પણ એટલી જ શરૂઆત થઈ હોય એ એંધાણ દેખાઈ રહ્યા છે. કાઉન્સેલિંગ સેન્ટરમાં આવતા ફોનમાં હવે મ્યુકરમાયકોસીસ ના રોગનો ભય પણ વધ્યો છે. માટે આ વિશેના સમાચારો જોવાનું ટાળો.

જ્યારે વ્યક્તિ સતત એક જ વાતોનો વિચાર અને રટણ કર્યે રાખે ત્યારે તેની ખૂબ નિષેધક અસર ઓક્સિજન લેવલ પર પડતી હોય છે. એક વખત વિચારો શુ પહેલા રોજ તમે ઓક્સિજન લેવલ માપતા? તમને ખબર પણ હતી કે તમારું ઓક્સિજન લેવલ કેટલું રહેતું હતું? હવે આંકડાઓની માયાજાળમાં આવી જાણી જોઈને તમે તમારું ઓક્સિજન  લેવલ ઘટાડી રહ્યા છો. નિષેધક વિચારો, ભય, ચિંતા, પેનિક એટેક આ બધાને લીધે પણ ઓક્સિજન ડાઉન થતું હોય છે માટે ખોટા પેનિક થવાનું ટાળવું. ખોટા અને નિષેધક લોકો થી દુર રહેવું ખૂબ જરૂરી છે. મયુંકરમાયકોસીસ બાબતે પણ માસ હિસ્ટીરિયા જવાબદાર,  આજે એક આંખના ડોક્ટર સાથે ભવન અધ્યક્ષ ડો.યોગેશ જોગસને મુલાકાત કરી અને તેમને પૂછ્યું કે કેટલાં લોકો તપાસ માટે આવે છે,  તો ડોકટરે જણાવ્યું કે સામાન્ય કરતા 4 થી 5 ગણા તપાસ માટે આવવા લાગ્યા છે અને તેમને કોઈ એવી ગંભીર આંખમાં ખામી હોતી નથી છતાં અલગ અલગ કેટલાય સવાલો કરતા હોય છે. 

*હિસ્ટીરીયાના લક્ષણો*

 #જ્યારે દર્દી અચાનક હસવા લાગે કે રડવાનું શરૂ કરે છે, ત્યારે સમજી લો કે તેને હિસ્ટરીયાથી પીડાય છે.

# દર્દીના શરીરમાં અચાનક ગલીપચી થાય છે.

# આવા દર્દી પ્રકાશથી દૂર ભાગે છે.

# હિસ્ટરીયાના દર્દીઓ મોટા અવાજને સહન કરી શકતા નથી.

 આવા દર્દીને માથા, છાતી, પેટ, કરોડરજ્જુ અને ખભાના સ્નાયુઓમાં તીવ્ર પીડા થાય છે.

# જ્યારે હુમલો આવે છે, ત્યારે દર્દી ચીસો પાડે છે અને અવાજ કરે છે અને તેને સતત હેડકી આવે છે.

# જો દર્દીને હાથ અને પગમાં અચાનક ખેંચાણ આવે છે, તો સમજી લો કે તે હિસ્ટરીયાથી પીડિત છે.

# મોટાભાગના લોકોને જ્યારે હિસ્ટરીયાનો હુમલો આવે છે ત્યારે તેને ચક્કર આવે છે.

# આ દર્દીઓને સતત પેનિક એટેક આવ્યા કરે છે

# કોઈની વાત માં આવીને એ રીતે વર્તવાનું શરૂ કરી દે છે.

*કારણો*

# જ્યારે વ્યક્તિ અંગત  લાગણી વ્યક્ત કરી શકતા નથી અથવા તે અયોગ્ય  ઈચ્છાઓ ધરાવે છે જે અસામાન્ય છે તો તે ઉન્માદના સ્ટ્રોકનું કારણ બને છે.

# ગંભીર માનસિક આઘાત પણ હિસ્ટરીયા રોગનું એક મુખ્ય કારણ છે.  પતિ કે બાળકના અકાળ મૃત્યુ, નિ: સંતાન અથવા ધન અને સમૂહના નુકસાનને લીધે વ્યક્તિ ઉન્માદનો શિકાર બની શકે છે.

# હિસ્ટીરિયાના મુખ્ય કારણોમાં એક તણાવ છે.  જ્યારે વ્યક્તિ તાણ અનુભવતી હોય અને  મનની વાત કોઈ બીજા સાથે વહેંચવાના બદલે આંતરિક રીતે હેરાન થાય છે તો પછીથી આ સ્થિતિ ઉન્માદનું કારણ બને છે.

# હાલના સમયમાં નેગેટિવિટી અને નિષેધક વિચારો એ હિસ્ટીરિયાનું મુખ્ય કારણ બન્યા છે.